‘Samen verantwoordelijkheid nemen’
Frans van Ekerschot, Safety Officer bij het Rijksvastgoedbedrijf: “De bestaande regelgeving is echt voldoende. Extra verplichtingen gaan niet helpen als al niet wordt voldaan aan de huidige regelgeving. Het gaat om de wil om samen de verantwoordelijkheid te nemen. Die is er in de sector. De sector werkt breed samen aan voorstellen over de rol van de constructeur, over wie de regie over de veiligheid neemt en hoe we van elkaar kunnen leren.” Toegespitst op de AZ-case, vindt Frans van Ekerschot de transparantie van de voetbalclub een goed voorbeeld van zo’n leermoment. Het onderzoek naar de oorzaken is begin april direct openbaar gemaakt. De instorting was het gevolg van ontwerpfouten, uitvoeringsfouten en onachtzaamheid tijdens beheer en onderhoud. Van de hele keten, kun je zeggen.
‘Hoofdconstructeur moet regie blijven houden’
Arthur de Backker, directeur Heijmans Utiliteit: “Door de jaren heen zien we steeds meer versnippering in deelprojecten en daardoor ook steeds meer uitvoerende partijen en overdrachtsmomenten. Alles pleit er daarom voor om de rol van de hoofdconstructeur in ere te herstellen. Deze moet van het begin tot het eind regiehouder over de constructieve veiligheid zijn. Daar zijn wij als aannemers unaniem in. Maak daar een goed afsprakenkader over en je hebt de basisspelregels die voor alle partijen duidelijk en werkbaar zijn. We hoeven niet per project het wiel uit te vinden.”
De constructeur moet de rol van het borgen van constructieve veiligheid naar zich toe trekken, zegt ook Rudi Roijakkers, lid van het directieteam van ABT. Zowel in de ontwerpfase als in de uitvoeringsfase is er één verantwoordelijk constructeur.
Bij voorkeur dezelfde om het aantal overdrachtsmomenten te minimaliseren. Hierin schuilt immers het grote risico in een project. Onze opdrachtgevers kunnen ons vervolgens aan een duidelijke resultaatverplichting houden. Zo zitten wij er als ABT in. In feite ga je daarmee terug naar de situatie zoals die 15 jaar terug normaal was. Toen had de constructeur echt meer statuur.”
‘Nieuwe rol Constructeursregister’
Het Constructeursregister kan bij de herwaardering van de positie van de ingenieursbureaus een rol spelen, vindt Frans van Ekerschot. Het register is nu heel gericht op opleiding en ervaring, maar je moet doorontwikkelen richting veiligheidsgedrag, onderhandelings- vaardigheid en organisatiesensitiviteit. Maar ook het vermogen om integraal te kunnen werken. “Niet alle constructeurs zijn daar voldoende voor geëquipeerd.” Rudi Roijakkers, aanvullend: “Je zou ook kwalificaties kunnen opnemen met betrekking tot typen gebouwen en bouwwerken.”
‘Veiligheid heeft harde ondergrens’
Arthur de Backker en Rudi Roijakkers delen de mening dat, als het om veiligheid gaat, marktwerking verkeerde impulsen kan geven. Er is een harde ondergrens. “Bij de overdracht van de ontwerpende naar de uitvoerende constructeur is het doorgronden van het definitief ontwerp door de uitvoerende constructeur een absolute must. Dat kost tijd en geld en zou vast onderdeel moeten zijn van een ‘veilige’ aanbesteding. Daar is een cultuuromslag voor nodig, maar er is momentum.”
Op initiatief van de Onderzoeksraad voor Veiligheid werken Bouwend Nederland, het Opdrachtgeversforum in de bouw, VNconstructeurs, NLingenieurs en Governance Code Veiligheid in de Bouw aan de opzet van leerprojecten voor veiligheid in brede zin. In deze projecten neemt elke partij in de keten zijn verantwoordelijkheid en wordt professionele tegenspraak georganiseerd. En met verificatie & validatietrajecten op elk deeltraject borgt de veiligheidsregisseur de kwaliteit van het eindresultaat. Zijn handtekening heb je nodig.”
